Злато

„Природата не произведува повеќе пари отколку банкарите или курсот на размена. Но, бидејќи во буржоаското производство, богатството како фетиш мора да се кристализира во одредена материја, златото и среброто се негово соодветно олицетворение. Златото и среброто по природа не се пари, но парите се состојат по нивната природа од злато и сребро. Златото или среброто како кристализација на парите, од една страна, не е само производ на процесот на циркулација, туку всушност и единствен стабилен производ; златото и среброто се, готови примарни производи, и тие директно ги претставуваат и овие два аспекта, кои не се разликуваат по специфични форми. Универзалниот производ на општествениот процес, или самиот општествен процес кој се смета за производ, е посебен природен производ, метал, кој е содржан во земјината кора и може да се ископа. Во 760 година толпа сиромашни луѓе извадиле злато од песокот на реката јужно од Прага, а тројца биле во можност на ден да извлечат марка злато и толку големо било последователното брзање кон „копањата“ и толку голем бил бројот на рацете извлечени од земјоделството, што во следната година земјата била погодена од општа глад.“

Karl Marx: Critique of Political Economy, 1859, 4. The Precious Metals.