Производни односи
„Ако буржоазијата политички, т.е. со својата државна моќ ја одржува >>неправдата во сопственичките односи<<, таа не ја создава. Со модерната поделба на трудот, со модерните форми на размена, конкуренцијата, концентрацијата, итн. условената >>неправда во сопственичките односи<< никако не произлегува од политичкото владеење на буржоаските класи, туку обратно, политичкото владеење на буржоаската класа произлегува од овие модерни производствени односи, коишто граѓанските економисти ги прогласуваат за нужни, вечни закони. Заради тоа пролетаријатот ако и го собори политичкото владеење на буржоазијата, неговата победа ќе биде само минлива, само еден момент во служба на самата граѓанска револуција, како anno 1794, сè додека во понатамошната историја, во нејзиното >>движење<<, не бидат создадени материјани услови кои укинувањето на буржоаскиот начин на производство, па затоа и дефинитивното соборување на политичкото владеење на буржоазијата, го прават неизбежно.“
(МЕД, том 7, стр. 275)
„Оттука, факт е дека одредени индивидуи кои се продуктивно активни на одреден начин влегуваат во овие дефинитивни социјални и политички односи. Во секој посебен пример, емпирискaта опсервација мора да се изнесе емпириски, и без никаква мистификација и шпекулации, поврзаноста на социјалната и политичката структура со производството. Општествената структура и државата континуирано се развиваат надвор од животниот процес на одредени лица, но на поединците, не како што тие се појавуваат во нивната или нечија друга имагинација, туку како што се; т.е. бидејќи тие се ефикасни, произведуваат материјално и се активни под дефинитивни материјални граници, претпоставки и услови независни од нивната волја. Производството на идеи, на сфаќања, на свеста, на почетокот е директно испреплетено со материјалната активност и материјалниот однос на луѓето, јазикот на реалниот живот. Сфаќањето, размислувањето, менталниот однос на луѓето, се појавуваат во оваа фаза како директен излив на нивното материјално однесување. Истото важи и за менталното производство, изразено на јазикот на политиката, законите, моралот, религијата, метафизиката на еден народ. Луѓето се производители на нивната концепција, идеи, итн. - вистинските, активни луѓе, бидејќи тие се условени со дефинитивен развој на нивните продуктивни сили и на односот што одговара на овие, сè до нивните најоддалечени форми. Свеста никогаш не може да биде ништо друго освен свесно постоење, а постоењето на луѓето е нивниот вистински животен процес. Ако во целата идеологија луѓето и нивните околности изгледаат наопаку како во камера опскура, овој феномен произлегува исто толку од нивниот историски животен процес, колку што инверзијата на предметите на мрежницата произлегува од нивниот физички животен процес. Онаму каде што завршуваат шпекулациите - во реалниот живот - започнува реална, позитивна наука: застапеност на практичната активност, на практичниот процес на развој на луѓето. Празните разговори за свеста престануваат и треба да се случи вистинско знаење. Кога реалноста е прикажана, филозофијата како независна гранка на активност го губи својот медиум на постоење. Во најдобар случај, нејзиното место може да се зафати само со сумирање на најопштите резултати, апстракции што произлегуваат од набљудувањето на историскиот развој на луѓето. Гледани настрана од реалната историја, овие апстракции немаат никаква вредност. Тие можат да послужат само за да се олесни уредувањето на историскиот материјал, да се укаже на низата од неговите одделни слоеви. Но, тие во никој случај не си дозволуваат рецепт или шема, како што си дозволува филозофијата, за уредно исекување на епохата на историјата. Напротив, нашите тешкотии започнуваат само кога се залагаме за набљудувањето и уредувањето - вистинскиот опис - на нашиот историски материјал, без разлика дали се работи за мината епоха или од сегашноста.“
Vol. I, Part 1, [The Materialist Conception of History].
„Всушност не е тоа свеста којашто го доминира животот, туку самиот живот ја доминира свеста.“
The German Ideology (1845/46)
„Јазикот стапува во употреба, како свеста, од основната потреба, од најумереното општење со друг човек.“
No comments:
Post a Comment